رمز استفاده صحیح از ساعت اندازه گیری، دقت و صبر است. ساعت اندازه گیری یکی از آن ابزارهای تخصصی است که شهرت فرآوانی دارد، اما مانند بسیاری از ابزارها، درک أجزاء و نحوه کار آن نیمی از مسیر استفاده است. یک ساعت اندازه گیری معمولاً لقی چرخ‌دنده و پینیون را اندازه‌گیری می‌کند. همچنین می‌توان از آن برای اندازه‌گیری انحراف، حرکت نادرست (لرزش) یک جسم چرخان مانند محور، بادامک یا ژورنال میل‌لنگ، چرخ، روتور ترمز یا شفت ورودی یک گیربکس دستی استفاده کرد. دقت مهم است زیرا در کارهای حلقه‌ای و پینیون با شیم‌هایی سروکار داریم که می‌توانند به ضخامت یک ورق کاغذ باشند.
ساعت اندازه گیری چیست؟
ساعت اندازه گیری، که به عنوان ساعت اندیکاتور نیز شناخته می‌شود، یک ابزار اندازه‌گیری دقیق است که برای اندازه‌گیری جابجایی‌های خطی کوچک یا تغییرات ابعادی استفاده می‌شود. این ابزار دارای یک پلانجر یا پیستون متصل به یک صفحه ساعت مانند با یک سوزن است که فاصله اندازه‌گیری شده را نشان می‌دهد. ساعت‌های اندیکاتور در تولید و کنترل کیفیت برای کارهایی مانند اندازه‌گیری انحراف، صافی و گردی قطعات کار بسیار مهم هستند.
ساعت‌های اندیکاتور موقعیت نسبی یک نقطه روی قطعه کار را با تقویت حرکات کوچک یک پیستون روی یک صفحه مدرج اندازه‌گیری می‌کنند. آنها معمولاً از یک سر گیج، یک پلانجر و یک صفحه نمایشگر تشکیل شده‌اند. ساعت‌های اندیکاتور می‌توانند جابجایی‌هایی تا هزارم میلی‌متر را اندازه‌گیری کنند. در حالی که هر دو ساعت اندیکاتور و شیطانکی برای اندازه‌گیری‌های دقیق استفاده می‌شوند، ساعت‌های اندیکاتور اغلب محدوده اندازه‌گیری بزرگتری نسبت به ساعت‌های شیطانکی دارند. ساعت‌های شیطانکی اغلب برای اندازه‌گیری‌های ظریف‌تر استفاده می‌شوند.
تنظیم ساعت اندازه گیری
یک ساعت اندازه گیری را می‌توان در مجموعه‌ای از زوایا گسترش داد و مفصل‌بندی کرد. راه‌اندازی دستگاه با پایه مغناطیسی که روی محفظه قرار می‌گیرد شروع می‌شود و سپس بازوهای پایه ساعت طوری تنظیم می‌شوند که نوک ساعت را با زاویه ۹۰ درجه روی دندانه چرخ‌دنده محرک قرار دهد و پلانجر در تراز مناسب با زاویه چرخش چرخ‌دنده باشد.
بازو را می‌توان در حالی که به سمت داخل و خارج تنظیم می‌شود، به سمت بالا یا پایین شفت اصلی حرکت داد تا نوک و سطح دندانه را در یک راستا قرار گیرد. یک دکمه تنظیم در پشت صفحه مدرج وجود دارد که به مجموعه صفحه مدرج و پیستون اجازه می‌دهد تا بچرخند تا هنگام حرکت چرخ‌دنده، تحریک نوک با زاویه دندانه چرخ‌دنده بهتر هماهنگ شود. هدف این است که تا حد امکان اندازه‌گیری مستقیم انجام شود. ساعت باید به طور محکم تنظیم گردد تا انعطاف‌پذیری محدود شود و مطمئن شوید که نوک روی سطح دندانه قرار دارد. هرگونه لقی یا پیش‌بار در این ناحیه، خوانش نادرستی ایجاد می‌کند. همچنین، مطمئن شوید که پیستون به دندانه مجاور ساییده نمی‌شود که ممکن است منجر به اندازه‌گیری نادرست شود.
خواندن صفحه مدرج
بیشتر نشانگرهای اصلی صفحه مدرج دارای کورس یک سانتی (10 میلی‌متر) هستند، به این معنی که پیستون فقط یک سانت در داخل ابزار حرکت می‌کند. بازه اندازه گیری در صفحه مدرج مشخص شده‌است (0-10mm). همچنین، صفحه مدرج دارای واحدهای اندازه‌گیری یا دقت مشخص شده‌است (0.01mm). صفحه مدرج اصلی یا خارجی به صفحه مدرج کوچکتر دور شمار متصل است که نشان می‌دهد سوزن چند بار دور صفحه مدرج خارجی چرخیده است. بنابراین، اگر سوزن اصلی دو بار دور صفحه مدرج خارجی بچرخد، صفحه مدرج دور شمار عدد ۲ (2 میلی‌متر) را نشان می‌دهد. اگر سوزن بزرگتر از صفر تا ۳۰ روی صفحه مدرج بزرگ حرکت کند، مقدار کل 2.30 میلی‌متر است.
میزان حرکت مثبت و حرکت منفی نشان داده شده، حرکت کل را نشان می‌دهد. بنابراین، اندازه‌گیری از حالت استاتیک با پیستون درگیر انجام می‌شود، سپس به سمت داخل و خارج حرکت می‌کند و تعداد واحدهای اندازه‌گیری شده در هر جهت با هم جمع می‌شوند.
به عنوان مثال، اگر سوزن از مثبت پنج صدم میلی‌متر تا منفی ۹۰ صدم میلی‌متر حرکت کند، کل حرکت سوزن ۱۵ صدم میلی‌متر است. علاوه بر این، اگر سوزن ۱۰ صدم میلی‌متر به سمت منفی و سپس پنج صدم میلی‌متر به سمت مثبت حرکت کند، کل حرکت دوباره ۱۵ صدم میلی‌متر است.
