ام کد (M-code) دستگاه CNC و کنترل عددی کامپیوتری
مقدمه
این مقاله نگاهی عمیق به زبان متن ساده ام کد (M-code) دستگاه CNC دارد. آنچه که در این مقاله خواهید آموخت:
- انواع دستورات برنامه نویسی ام کد دستگاه CNC
- لیست ام کد دستگاه CNC فانوک (تراش)
- لیست ام کد دستگاه CNC فانوک (فرز)
ماشینکاری CNC چیست؟
کنترل عددی کامپیوتری (CNC) بخش اساسی از تولید مدرن است. اکثر ماشین‌ها با استفاده از دستورالعمل‌هایی کار می‌کنند که با استفاده از یک کنترل‌کننده برنامه CNC ایجاد شده‌اند. برای اینکه یک ماشین بتواند دستورات CNC را تفسیر کند، دستورات باید با استفاده از کدهای G و M وارد شوند. اپراتورهای CNC ملزم به دانستن کدها و دستورالعمل های مناسب و همچنین نحوه استفاده از آنها هستند. هر دو نوع کدگذاری برای عملکرد صحیح سیستم یک دستگاه CNC ضروری است.
ام کد دستگاه CNC چیست؟
ام کد بخشی از زبانی است که نرم افزارهای تولید به کمک کامپیوتر (CAM)، برای وارد کردن دستورالعمل‌ها به ماشین‌های CNC استفاده می‌کنند. کدهای G و کدهای M به صورت هماهنگ برای قرار دادن قطعه کار و هدایت اقدامات دستگاه عمل می‌کنند. کدهای ام، کدهای متفرقه هستند که تجهیزات ماشینکاری را کنترل می‌کنند و به آن می‌گویند که چه زمانی کار کند یا متوقف شود. در حالی که، جی کدها کدهای هندسی هستند که می‌توانند برای مثال ماشین را هدایت کنند تا در یک خط یا قوس حرکت کند. هنگامی‌که ابزار در موقعیت قرار می‌گیرد، نمی‌داند که متوقف شود، ابزار را تغییر دهد، مایع خنک کننده اضافه کند، یا اقدامات دیگری را که توسط ام کد ارائه می‌شود انجام دهد. دستورالعمل‌های یک دستگاه برای روشن یا خاموش شدن بخشی از زبان ام کد است.
استفاده از کدهای M بسته به دستگاه متفاوت است. در طول برنامه نویسی، یک کد M برای هر بلوک کد مورد نیاز است که دستورات ابزار را برای روشن یا خاموش کردن و فعال کردن سایر عملیات‌ها می‌دهد. وجود بیش از یک کد M در یک بلوک کد می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند. تعریف توابع کد M و کاربرد آنها توسط سازنده دستگاه بیان می‌شود.
اپراتورها از کدهای M استفاده می‌کنند تا به ماشین بگویند ابزار را عوض کند، اسپیندل را روشن کند، مایع خنک کننده را بارگیری کند، یا در را باز و بسته کند. چندین کد M وجود دارد که اپراتورها باید با آنها آشنا باشند تا یک ماشین به درستی کار کند. همچنین، هر دستگاه روش متفاوتی برای دانلود کدهای M دارد. یک کنترلر ممکن است به یک صفر بین M و عدد نیاز داشته باشد در حالی که بقیه به صفر نیاز ندارند. روش خاص برای یک ماشین به وضوح در دستورالعمل های شرکت سازنده مشخص می‌شود.
برای مطالعه بیشتر در مورد تفاوت جی کد و ام کد اینجا کلیک کنید.
لیست ام کدهای (M-code) دستگاه CNC
کدهای M جزء مهمی از عملکرد یک دستگاه CNC هستند. در حالی که کدهای G موقعیت یک عملیات را توصیف می‌کنند، کدهای M داده‌هایی را برای اقدامات ماشین ارائه می‌دهند. برای عملکرد صحیح یک دستگاه CNC، کدهای G و M باید وارد شوند. آنها به صورت پشت سر هم و با هم کار می‌کنند تا یک دستگاه CNC را راهنمایی و برنامه‌ریزی کنند. مانند هر کامپیوتر دیگری، ماشین‌های CNC دارای یک کنترلر برای ورودی داده هستند. اگرچه بیشتر زبان‌های کامپیوتر بر پایه زبان C یا C++ ساخته شده‌اند، اما برای هر نوع کنترلر، تغییراتی وجود دارد.
شرکت فانوک (Fanuc) کنترلرهای رباتیکی را تولید می‌کند که از کدهای M برای دستورات ماشین‌های CNC استفاده می‌کنند. کنترلرهای آنها از فرم عدد صفر کدهای M استفاده می‌کنند. دستورات M بخشی از یک گروه اطلاعاتی هستند که تعیین می‌کنند ماشین چگونه و چه زمانی باید یک عمل را شروع یا متوقف کند. با شروع M00، آنها یک محاسباتی تا M99 را ادامه می‌دهند تا برنامه به پایان می‌رسد. نحوه استفاده از کد M بین فروشندگان و تولیدکنندگان متفاوت است. در بسیاری از موارد، هر کد M در دستگاه برنامه‌ریزی نمی‌شود. دانستن کدها و نحوه عملکرد دستگاه بسیار مهم است. در برخی موارد، زمانی که کدی استفاده نمی‌شود یا برنامه‌ریزی نشده است، تعریف کد به صلاحدید کاربر واگذار می‌شود.
نمونه‌هایی از کدهای قابل برنامه‌ریزی برای عملیات تراشکاری و فرز در زیر فهرست شده‌است. لیست 1 شامل کدهایی برای ماشین تراش است در حالی که لیست 2 کدهای M برای عملیات فرزکاری را شامل می‌شود. هر دو لیست نمونه‌هایی از کدهای M برای کنترلرهای فانوک هستند.
لیست ام کد دستگاه تراش فانوک (Fanuc)
M01: توقف برنامه اختیاری
M02: پایان برنامه
M03: حرکت اسپیندل در جهت عقربه‌های ساعت
M04: حرکت اسپیندل در خلاف جهت عقربه‌های ساعت
M05: توقف اسپیندل
M08: خنک کننده روشن
M09: خنک کننده خاموش
M29: حالت قلاویزکاری صلب
M30: پایان برنامه (بازنشانی)
M40: چرخ دنده اسپیندل در حالت متوسط
M41: چرخ دنده اسپیندل در حالت سبک
M42: چرخ دنده اسپیندل در حالت سنگین
M68: بسته شدن سه نظام هیدرولیک
M69: باز شدن سه نظام هیدرولیک
M78: مرغک در حال پیشروی
M79: مرغک معکوس
M94: لغو بازتاب معکوس (Mirrorimage)
M95: بازتاب معکوس از محور X
M96: بازتاب معکوس از محور Y
M98: فراخوانی زیربرنامه
M99: پایان زیربرنامه
لیست ام کد دستگاه فرز فانوک (Fanuc)
M00: توقف برنامه
M01: توقف برنامه اختیاری
M02: پایان برنامه
M03: حرکت اسپیندل در جهت عقربه‌های ساعت
M04: حرکت اسپیندل در خلاف جهت عقربه‌های ساعت
M05: توقف اسپیندل
M06: تغییر ابزار
M07: خنک‌کننده روشن – خنک‌کننده Mist
M08: خنک‌کننده روشن – خنک‌کننده Flood
M09: خنک‌کننده خاموش
M19: جهت‌گیری اسپیندل
M28: بازگشت به مبدا
M29: حالت قلاویزکاری صلب
M30: پایان برنامه (بازنشانی)
M41: چرخ دنده اسپیندل در حالت سبک
M42: چرخ دنده اسپیندل در حالت سنگین
M94: لغو بازتاب معکوس (Mirrorimage)
M95: بازتاب معکوس از محور X
M96: بازتاب معکوس از محور Y
M98: فراخوانی زیربرنامه
M99: پایان زیربرنامه
ممکن است در مورد کدهای ماشینکاری CNC سردرگمی به وجود بیاید زیرا برخی از اپراتورها همه کدها را تحت عنوان جی کد می‌دانند، حتی اگر آنها هر دو کد G و M را وارد کنند. برای جلوگیری از اطلاعات نادرست، مهم است که بدانید هر بلوک کد برای شروع و پایان یک تابع باید یک کد M داشته باشد. جی کد به دستگاه می‌گوید که کجا و چه زمانی یک کار را انجام دهد. کدهای M یک عملیات را متوقف می‌کنند، یک عمل را پایان می‌دهند، یا حرکتی را پس از قرار دادن ابزار شروع می‌کنند.
اکثر قطعات و محصولات تولیدی توسط ماشین‌های CNC با استفاده از نرم افزار CAD یا CAM برنامه‌ریزی می‌شوند که برنامه‌نویسی الفبایی عددی را ارائه می‌دهند. با وجود اینکه مهندسان به این دو نوع نرم افزار مسلط هستند، هنوز برای آنها مهم است که درک درستی از نحوه هدایت کدهای G و M به یک ماشین CNC داشته باشند.
